Doktora Sonrası Araştırmacı (Post-doc) Nasıl Olunur? Nerelere Başvurulur, Nereden Takip Edilir?
Türkiye’de ve dünyada akademik kariyer yapmak isteyen bireyler için en kritik aşamalardan biri, doktora sonrası araştırmacı (postdoctoral researcher) pozisyonlarıdır. Bu pozisyonlar, akademik uzmanlaşmayı derinleştirmek ve uluslararası araştırma ortamlarında yer almak isteyen doktora mezunları için hem bir fırsat hem de bir geçiş aşamasıdır.
Doktora Sonrası Araştırmacı (Post-doc) Nedir?
Doktora sonrası araştırmacı, doktora eğitimini tamamlamış ve bir araştırma grubunda geçici olarak çalışan, uzmanlaşma düzeyi yüksek bilim insanıdır. Bu araştırmacılar, bağımsız projeler yürütebilir, yayın yapabilir ve çeşitli araştırma fonlarına başvurabilirler. Post-doc pozisyonları genellikle 1 ila 3 yıl arasında değişen sürelerle sınırlıdır.
Doktora Sonrası Araştırmacı Olmak İçin Gerekenler
-
Doktora derecesi (Ph.D. veya eşdeğeri) tamamlanmış olmalıdır.
-
Alanında özgün yayınlara sahip olunmalıdır.
-
Yabancı dil yeterliliği (özellikle İngilizce) oldukça önemlidir.
-
Genellikle daha önce yürütülmüş araştırma projelerine katılım veya projelerde yer alma deneyimi aranır.
-
Ulusal veya uluslararası burs programlarına başvuruda bulunulabilir.
Post-doc Pozisyonları Nereden Takip Edilir?
Post-doc başvuruları birçok ulusal ve uluslararası platformda ilan edilmektedir. İşte en güvenilir kaynaklar:
| Platform | Açıklama |
|---|---|
| EURAXESS | Avrupa Komisyonu destekli araştırmacı kariyer portalı |
| Nature Jobs | Doğa bilimleri ağırlıklı prestijli ilanlar |
| Academic Positions | Avrupa merkezli akademik kariyer sitesi |
| TÜBİTAK BİDEB | Türkiye’de burslu yurt dışı post-doc programları |
| [HigherEdJobs, FindAPostDoc, ResearchGate] | ABD ve küresel çapta fırsatlar |
Post-doc İçin Başvuru Süreci Nasıl İşler?
-
Pozisyonun tanımı dikkatle okunmalı; araştırma alanı, süre, başvuru belgeleri incelenmelidir.
-
Araştırma önerisi (research proposal) ve niyet mektubu (motivation letter) hazırlanmalıdır.
-
Başvuru için genellikle şu belgeler istenir:
-
CV / Özgeçmiş
-
Yayın listesi
-
Referans mektupları
-
Doktora diploması ve transkript
-
Araştırma önerisi
-
-
Gerekli platforma veya üniversiteye çevrimiçi başvuru yapılır.
Türkiye’de ve Yurtdışında Öne Çıkan Post-doc Fırsatları
-
TÜBİTAK 2219 Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Bursu
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına yönelik; 6–12 ay süreli araştırma desteği sağlar.
-
Marie Skłodowska-Curie Fellowships (MSCA)
Avrupa Birliği’nin Horizon programı kapsamında verilen prestijli burslardandır.
-
Fulbright Post-doc Araştırma Programı
ABD’de doktora sonrası araştırma yapmak isteyen Türk araştırmacılara yöneliktir.
Post-doc Sürecinin Akademik Kariyere Etkisi
Post-doc süreci, akademik hayatta:
-
Doçentlik başvuruları için yayın üretimini artırır.
-
Uluslararası ağ kurma, ortak yayın ve proje üretme açısından kritik öneme sahiptir.
-
Gelecekte öğretim üyeliği veya araştırma liderliği için referans niteliğindedir.
